Διαφράγματα και καλύπτρες τοποθετούνται μέσα στον κόλπο και καλύπτουν τον τράχηλο της μήτρας φράζοντας το στόμιο του τραχήλου, ώστε να μην αφήνουν τα σπερματοζωάρια να μπουν στην μήτρα. Είναι μέθοδοι φραγμού και εμποδίζουν το σπέρμα να συναντήσει το ωάριο. Και τα δύο είναι φτιαγμένα από πλαστικό ή σιλικόνη σε διάφορα μεγέθη και σχήματα. Οι καλύπτρες είναι μικρότερες από τα διαφράγματα ενώ και τα δύο χρειάζονται σπερματοκτόνο αλοιφή κατά τη χρήση τους. Η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται από το πόσο καλά χρησιμοποιούνται. Με σωστή χρήση είναι 92% έως 96% αποτελεσματικά. Αυτό σημαίνει, ότι από 100 γυναίκες που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο, για ένα χρόνο, 4 έως 8 από αυτές θα μείνουν έγκυες .
Τα διαφράγματα και οι καλύπτρες πρέπει να χρησιμοποιούνται σε κάθε επαφή. Οι σπερματοκτόνες αλοιφές τοποθετούνται πάνω στα διαφράγματα ή τις καλύπτρες και αυτά με τη σειρά τους τοποθετούνται μέσα στον κόλπο καλύπτοντας τον τράχηλο. Αν τοποθετηθούν για περισσότερο από τρεις ώρες πριν από την επαφή τότε πρέπει να ξαναχρησιμοποιήσουμε αλοιφή . Η αλοιφή χρησιμοποιείται ξανά αν η επαφή διαρκεί πάνω από μία ώρα. Πρέπει να παραμείνουν τουλάχιστον έξι ώρες μετά τη σεξουαλική πράξη πριν απομακρυνθούν.
Για μερικές γυναίκες η χρήση τους είναι δύσκολη.
Χρειάζεται να γίνει επίσκεψη στο γιατρό για το σωστό μέγεθος και την εκπαίδευση της τοποθέτησης. Αν αποτύχει η μέθοδος, αυτό συμβαίνει ίσως γιατί χρειάζεται διαφορετικό μέγεθος διαφράγματος ή καλύπτρας.