Σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών
Το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών είναι μια σπάνια επιπλοκή που ακολουθεί τη διέγερση της ωορρηξίας. Συμβαίνει στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και κατά τη διέγερση των ωορρηξίας που ακολουθείται από προγραμματισμένες επαφές. Συνήθως, το σύνδρομο εμφανίζεται όταν η λήψη ορμονών γίνεται σε ενέσιμη μορφή. Στην περίπτωση αυτή, η απάντηση των ωοθηκών στις ορμόνες είναι έντονη με αποτέλεσμα να παράγονται πολλά και ώριμα ωάρια.
Ποια τα συμπτώματα της υπερδιέγερσης ωοθηκών; Πόσο διαρκούν;
Τα συμπτώματα της υπερδιέγερσης ωοθηκών μπορεί να εμφανιστούν 3-5 ημέρες μετά την ωοληψία (πρώιμη έναρξη) ή και 1-2 εβδομάδες μετά (όψιμη έναρξη). Κυμαίνονται από ήπια ως και αρκετά σοβαρά.
Ήπια – Μέτρια συμτώματα
- Ήπιος ως σημαντικός κοιλιακός πόνος
- Πρήξιμο στην κοιλιά λόγω συγκέντρωσης υγρού στο περιτόνεο.
- Ευαισθησία στην περιοχή των ωοθηκών
- Ναυτία
- Εμετός
- Διάρροια
Σοβαρά συμτώματα
- Γρήγορη αύξηση του βάρους -περίπου 1 κιλό σε 24 ώρες από κατακράτηση υγρών
- Έντονος κοιλιακός πόνος
- Ταχεία αύξηση της περιμέτρου της κοιλιάς
- Επίμονη ναυτία και εμετός
- Μειωμένη διούρηση. Τα ούρα είναι σκούρα και πυκνά
- Δυσκολία στην αναπνοή. Δύσπνοια. Οφείλεται στην συγκέντρωση υγρών στο θώρακα. Πλευριτική συλλογή.
Γιατί προκαλείται το Σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών;
Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πως προκαλείται το Σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η χοριακή γοναδοτροπίνη (HCG), μια ορμόνη που παράγεται φυσιολογικά κατά την εγκυμοσύνη και χορηγείται εξωγενώς για να διεγείρει την απελευθέρωση του ωάριου από το ωοθυλάκιο που το περιβάλει ώστε να ωριμάσει. Χορήγηση της HCG μπορεί να προκαλέσει διαπήδηση υγρού από τα αγγεία των ωοθηκών και των μεμβρανών με αποτέλεσμα οι ωοθήκες να διογκώνονται και να διμηουργούνατι οιδήματα. Αν η ποσότητα του υγρού είναι μεγάλη, αυτό εξαπλώνεται στην κοιλιά και πιο σπάνια στο θώρακα. Σε περίπτωση που σε εκείνον τον κύκλο επιτευχθεί εγκυμοσύνη, τα συμπτώματα θα επιδεινωθούν μιας και το σώμα θα παράγει πλέον τη δική του HCG.
Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο;
Δεν εμφανίζουν υπερδιέγερση ωοθηκών όλες οι γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση ή που λαμβάνου φάρμακα διέγερσης της ωορρηξίας. Εκείνες που είναι πιο επιρρεπείς είναι:
- Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Παραγωγή μεγάλου αριθμού ωοθυλακίων μετά τη διέγερση ωορρηξίας
- Αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων πριν την ένεση της HCG
- Ηλικία κάτω των 35 ετών
- Χαμηλό βάρος σώματος
- Επεισόδιο υπερδιέγερσης στο παρελθόν
Μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη;
Η υπερδιέγερση ωοθηκών δεν μειώνει την πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης στον κύκλο που συνέβη, αντίθετα την αυξάνει. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η υπερδιέγερση ωοθηκών μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή ή ανωμαλία στο έμβρυο. Ωστόσο, η πιθανότητα προώρου τοκετού και εμφάνισης προεκλαμψίας στην εγκυμοσύνη είναι ελάχιστα αυξημένη.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της υπερδιέγερσης ξεκινάει με τη φυσική εξέταση. Ο γιατρός θα αξιολογήσει τα συμπτώματα σας, τυχών αύξηση του βάρους του σώματος και αύξηση της περιμέτρου της μέσης. Στη συνέχεια το κολπικό υπερηχογράφημα θα δείξει διογκωμένες ωοθήκες οι οποίες περιέχουν πολλαπλές κύστες γεμάτες με υγρό. Οι κύστες περιείχαν τα ώριμα ωάρια. Τέλος θα σας ζητηθούν ορμονικές εξετάσεις αλλά και άλλες αιματολογικές για να φανεί η λειτουργία άλλων οργάνων π.χ νεφρά που μπορεί να επηρεαστούν σε περίπτωση σοβαρής υπερδιέγερσης των ωοθηκών.
Πως αντιμετωπίζεται;
Η υπερδιέγερση ωοθηκών συνήθως υποχωρεί μόνο της μετά από λίγες μέρες. Αν στον κύκλο αυτό, επιτευχθεί εγκυμοσύνη, η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι μεγαλύτερη. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία.Η θεραπεία είναι συμτωματική. Αν υποψιαστούμε οτι πρόκειτε για υπερδιέγερση κατα την πρόκληση, την σταματάμε χωρίς να χορηγήσουμε χοριακή γοναδοτροπίνη ή κάνουμε εμβρυομεταφορά σε μεταγενέστερο χρόνο. Ακολουθούμε κάποια μέτρα ώστε να ανακουφιστεί ο πόνος και να αισθανθεί η γυναίκα πιο άνετα. Αυτά εξαρτώνται από το πόσο έντονα είναι τα συμπτώματα.
- Καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε ζωική πρωτεΐνη π.χ ασπράδι αυγών
- Προσλαμβάνετε άφθονα υγρά πλούσια σε ηλεκτρολύτες
- Αποφύγετέ τη σεξουαλική επαφή και γενικότερα την έντονη δραστηριότητα. Υπάρχει πιθανότητα τραυματισμού των ωοθηκών.
- Λαμβάνετε τα παυσίπονα σύμφωνα με τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί. Αν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη κάποια παυσίπονα πρέπει να αποφεύγονται.
- Απαραίτητη είναι και η συχνή παρακολούθηση με κολπικό υπέρηχο και εξετάσεις αίματος. Καλό είναι να ζυγίζεστε καθημερινά, να μετράτε την περίμετρο της μέσης και να παρακολουθείτε της ποσότητα των ούρων που αποβάλετέ. Έτσι παρακολουθούμε την εξέλιξη των συμπτωμάτων.
Λίγες είναι οι φορές που τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα ώστε να χρειάζεται νοσηλεία.
Πως προλαμβάνεται η εμφάνιση του συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών ;
Ωστόσο η πρόληψη είναι καλύτερη της θεραπείας! Το κλειδί για την αποφυγή της υπερδιέγερσης είναι η τακτική και επιμελής παρακολούθηση τη γυναίκας με υπερηχογραφικούς και αιματολογικούς ελέγχους και η ακόλουθη προσαρμογή της ορμονικής αγωγής, ανάλογα των ευρημάτων. Κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορικά. Συνεπώς οι χορηγούμενες δόσεις πρέπει να είναι εξατομικευμένες. Έτσι ακόμη και αν δεν αποφύγουμε την έναρξη της υπερδιέγερση , θα την ανιχνεύσουμε σε πρώιμο στάδιο και θα εμποδίσουμε την εξέλιξη της.
