Αδενομύωση της μήτρας

Τι είναι η αδενομύωση της μήτρας;

Η αδενομύωση είναι μια κατάσταση στην οποία κύτταρα του ενδομητρίου, δηλαδή του λεπτού υμένα που καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας, μεταναστεύουν και αναπτύσσονται στο εσωτερικό μυϊκό τοίχωμα της μήτρας, στο μυομήτριο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα τοιχώματα της μήτρας να παχαίνουν και η μήτρα να αυξάνει σε μέγεθος, ακόμη και 2 φορές περισσότερο από το φυσιολογικό. Ο ιστός του ενδομητρίου που βρίσκεται μέσα στη μήτρα ανταποκρίνεται στον κύκλο των ορμονών με τον ίδιο τρόπο που ανταποκρίνεται το ενδομήτριο στη φυσιολογική του θέση, δηλαδή αναπτύσσεται, αποπίπτει και αιμορραγεί.

Υπάρχουν 3 διαφορικές κατηγοριοποιήσεις της αδενομύωσης:

• Εστιασμένη αδενομύωση: η αδενομύωση εντοπίζεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή της μήτρας
• Αδενομύωμα: πρόκειται για μια μορφή εστιασμένης αδενομύωσης, η οποία είναι εκτεταμένη οδηγώντας στη δημιουργία μιας μάζας μέσα στη μήτρα, ενός καλοήθους όγκου όπως το ινομύωμα.
• Διάχυτη αδενομύωση: σε αντίθεση με τις προηγούμενες 2, η αδενομύωση βρίσκεται διάσπαρτη σε ολόκληρη την μήτρα.

Πως προκαλείται η αδενομύωση της μήτρας;

Η ακριβής αιτία της αδενομύωσης είναι άγνωστη. Υπάρχουν αρκετές θεωρίες που εξηγούν πως μπορεί να πυροδοτεί η νόσος. Σύμφωνα με μια, αρχέγονα βλαστικά κύτταρα εισχωρούν στο τοίχωμα της μήτρας και διαφοροποιούνται προς κύτταρα ενδομητρίου, δημιουργώντας αδενομύωση. Σύμφωνα με μία άλλη, κάποια φλεγμονή της μήτρας  μετά από μια γέννα μπορεί να σπάσει το φυσικό φράγμα των κυττάρων ανάμεσα στο ενδομήτριο και το μυομήτριο και να προκαλέσει επίσης αδενομύωση.

Ανεξαρτήτως της αιτίας, έχει φανεί ότι η αδενομύωση σχετίζεται με τα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα, μετά την εμμηνόπαυση, περίπου 12 μήνες μετά την τελευταία περίοδο, η αδενομύωση συνήθως εξαφανίζεται. Αυτό οφείλεται στην ραγδαία πτώση των οιστρογόνων που συμβαίνει κατά την περίοδο αυτή.

Αντί για αιτίες, θα ήταν χρήσιμο να πούμε παράγοντες κίνδυνου που αυξάνουν την πιθανότητα για μια γυναίκα να αναπτύξει αδενομύωση. Σε αυτούς ανήκουν:

• Η ηλικία μεταξύ των 40 και 50 ετών (πριν την εμμηνόπαυση)
• Το να έχει αποκτήσει παιδία
• Να έχει πραγματοποιήσει κάποια επέμβαση στη μήτρα όπως καισαρική τομή ή αφαίρεση ινομυωμάτων

Τι συμπτώματα προκαλεί η αδενομύωση;

Τα συμπτώματα της πάθησης μπορεί να είναι ήπια ως αρκετά σοβαρά. Κάποιες γυναίκες μπορεί να μην παρουσιάζουν καμία ενόχληση. Στα πιο κοινά συμπτώματα, όταν αυτά υπάρχουν, ανήκουν:

1. Έντονες κράμπες κατά την περίοδο
2. Μικρές σταγόνες αίματος ανάμεσα στις περιόδους
3. Μεγάλη ροή αίματος κατά την περίοδο
4. Πιο επίπονες και μεγαλύτερης διάρκειας περίοδοι
5. Πόνος κατά τη διάρκεια της επαφής
6. Ευαισθησία και πρήξιμο χαμηλά στην κοιλιά.

Πολλές φορές τα συμπτώματα επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Δεν πρέπει να συγχέουμε την αδενομύωση με την ενδομητρίωση όπου τα κύτταρα του ενδομητρίου μεταναστεύουν σε έκτοπες θέσεις εκτός της μήτρας όπως η κοιλιά ή οι ωοθήκες. Πολλές φορές γυναίκες με αδενομύωση πάσχουν και από ενδομητρίωση, ενώ λόγω των κοινών τους συμπτωμάτων είναι δύσκολο να τις διαφοροποιήσουμε.

Επιπλοκές της Αδενομύωσης;

Γενικά η αδενομύωση είναι μια καλοήθης κατάσταση που δεν απειλεί τη ζωή μιας γυναίκας. Παρόλα αυτά, η μεγάλη παρατεταμένη αιμορραγία οδηγεί σε χρόνια αναιμία, η οποία προκαλεί έντονη κούραση, συχνές ζαλάδες και άλλα προβλήματα υγείας. Επίσης οι έντονοι πόνοι μπορεί να διαταράξουν την τρόπο ζωής  της και να την εμποδίσουν από τα να συμμετέχει στις καθημερινές της δραστηριότητες.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η αδενομύωση μπορεί να μειώσει την γονιμότητα μιας γυναίκας. Ωστόσο, επειδή η αδενομύωση συχνά συνάρχει με την ενδομητρίωση, δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς πόσο επιδρά η κάθε πάθηση στην πρόκληση υπογονιμότητα.  Η ενδομητρίωση είναι γνωστός παράγοντας υπογονιμότητας.

Πως κάνουμε τη διάγνωση;

Η διάγνωση της αδενομύωσης  βασίζεται:

• Στα συμπτώματα που εσείς θα αναφέρετε
• Στην κλινική εξέταση, στην οποία θα εντοπίσει μια μεγάλη και ευαίσθητη μήτρα. Η μήτρα μπορεί να είναι 2 ή και 3 φορές μεγαλύτερη από το φυσιολογικό.
• Στην απεικόνιση της μήτρας με υπερήχους. Με αυτόν τον τρόπο αποκλείουμε και άλλες παθήσεις που προκαλούν παρόμοιες ενοχλήσεις όπως οι ενδομήτριοι πολύποδες και τα ινομυώματα.
• Στην μαγνητική τομογραφία που ίσως ο γιατρός ζητήσει για να έχει μια πληρέστερη εικόνα της μήτρας

Πολλές φορές η διάγνωση της αδενομύωσης έρχεται αφού αποκλείσουμε όλες τις άλλες πιθανές παθήσεις που μας δημιουργούν τα παραπάνω συμπτώματα. Η οριστική διάγνωση της αδενομύωσης γίνεται με εξέταση των κυττάρων της μήτρας στο μικροσκόπιο μετά από αφαίρεση της αλλά αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.

Ποια είναι η θεραπεία της αδενομύωσης;

Η μέθοδος που θα επιλέξουμε για να ελέγξουμε τη νόσο εξαρτάται από τα συμπτώματα της γυναίκας και από το πόσο κοντά βρίσκεται στην εμμηνόπαυση. Όπως ήδη αναφέραμε κατά την εμμηνόπαυση , η νόσος εξαφανίζεται από μόνη της.  Όταν η κατάσταση είναι ήπια και δεν υπάρχουν ιδιαίτερες ενοχλήσεις δεν συστήνουμε κάποια αγωγή. Όταν όμως τα συμπτώματα είναι τέτοια που σας εμποδίζουν να κάνετε την καθημερινή ρουτίνα σας, ο γιατρός θα σας προτείνει κάποια αγωγή. Σε αυτές ανήκουν:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα: τα φάρμακα αυτά π.χ η ιβουπροφαίνη μειώνουν την ροή αίματος προς την μήτρα ανακουφίζοντας παράλληλα από τις κράμπες. Βοηθάει να τα λαμβάνετε 1-2 μέρες πριν την έναρξη της περιόδου για πιο αποτελεσματική ανακούφιση.

 

• Ορμονική θεραπεία: αυτή περιλαμβάνει αντισυλληπτικά από του στόματος (συνδυασμός οιστρογόνων και προγεστερόνης), αντισυλληπτικά μόνο με προγεστερόνη (mono-pill) ή ενδομήτριες συσκευές όπως τα σπιράλ με προγεστερόνη ή τα GnRH ανάλογα. Η ορμονική θεραπεία ελέγχει τα επίπεδα οιστρογόνων, ανακουφίζοντας έτσι τα συμπτώματα.

 

• Υστερεκτομή: είναι ο μόνος οριστικός τρόπος θεραπείας της νόσου. Περιλαμβάνει την πλήρη χειρουργική αφαίρεση της μήτρας. Είναι ιδιαίτερα επεμβατική μέθοδος και πραγματοποιείται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις, σε γυναίκες με έντονα συμπτώματα, που δεν σκοπεύουν να κάνουν παιδιά και απέχουν από την εμμηνόπαυση κατά την οποία η αδενομύωση υποχωρεί. Οι ωοθήκες δεν επηρεάζουν την αδενομύωση και μπορούν να παραμείνουν.