Αμηνόρροια ή έλλειψη περιόδου

Αμηνόρροια ή έλλειψη περιόδου είναι ο ιατρικός όρος που αναφέρεται στην απουσία εμμήνου ρύσης δηλ.”περιόδου”. Αν δεν υπάρχει εγκυμοσύνη, η πιο συχνή αιτία αμηνόρροιας είναι οι ορμονικές διαταραχές, . Η παραγωγή των γυναικείων ορμονών (οιστρογόνων και προγεστερόνης) μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες, όπως ορμονικές διαταραχές άλλων ορμονών, απότομη απώλεια ή αύξηση βάρους, διατροφή, άγχος ή υπερβολική άσκηση.

Πρωτογενής και δευτερογενής αμηνόρροια

Η Αμηνόρροια ή έλλειψη περιόδου μπορεί να χωριστεί σε δύο κατηγορίες: την πρωτογενή ή κύρια αμηνόρροια και τη δευτερεύουσα αμηνόρροια

Κύρια αμηνόρροια – Η έμμηνος ρύση δεν ξεκίνησε μέχρι την ηλικία των 14 ετών και δεν υπάρχουν ίχνη άλλων σεξουαλικών χαρακτηριστικών, όπως η ανάπτυξη των μαστών ή της ηβικής τριχοφυίας. Σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, η έμμηνος ρύση αρχίζει περίπου στα 16 έτη, ακόμη και τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά που προαναφέραμε είχαν αναπτυχθεί νωρίτερα.

Δευτερογενής αμηνόρροια – Η έμμηνος ρύση, ενώ έχει ξεκινήσει, έχει διακοπεί για περίπου έξι μήνες τουλάχιστον.

Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος

Οι δομές του εγκεφάλου δηλαδή – ο υποθάλαμος και η υπόφυση, παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο ολόκληρου του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Η υπόφυση παράγει τις ορμόνες  που επιδρούν στις ωοθήκες  και αυτές με την σειρά τους παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη οι οποίες αυξάνουν το πάχος του ενδομητρίου ώστε να προετοιμαστεί  η μήτρα για μια πιθανή εγκυμοσύνη.
Ωστόσο, αν η εγκυμοσύνη δεν συμβεί, τα επίπεδα των ορμονών τείνουν να πέσουν και να οδηγήσουν στην απόσπαση, του ενδομητρίου. Αυτό είναι γνωστό ως έμμηνος ρύση ή περίοδος. Ορισμένες διαταραχές του υποθαλάμου, της υπόφυσης ή  των ωοθηκών μπορεί να οδηγήσουν σε δυσλειτουργία της εμμήνου ρύσεως, προκαλώντας αμηνόρροια.

Ενδεικτικά παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν δυσλειτουργία του υποθαλάμου είναι οι εξής:

• Άγχος
• Απώλεια βάρους
• Υπερβολική σωματική άσκηση
• Ορισμένα ψυχοφάρμακα
• Ογκοι του υποθαλάμου ή της υπόφυσης

Αμηνόρροια – Άλλα αίτια

Ορισμένες άλλες παθήσεις που μπορεί να οδηγήσει σε αμηνόρροια είναι:

• Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών– σε αυτή την κατάσταση, συμπλέγματα κυψελών, σαν κύστες τείνουν να αναπτύσσονται στο εσωτερικό των ωοθηκών. Τα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν χρονικά ακανόνιστους κύκλους περιόδου και υπερβολική ανάπτυξη τριχοφυΐας. Γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην αμηνόρροια ειδικά αν αυξήσουν πολύ το βάρος τους.
• Υπερανδρογοναιμία– Σημαντικά υψηλά επίπεδα των αρσενικών ορμονών που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στο αναπαραγωγικό σύστημα. Μπορεί επίσης να προκληθεί από όγκους των ωοθηκών ή των επινεφριδίων, ή ορισμένες κληρονομικές συνθήκες.
• Υπερλακταιμία– Ύπαρξη της ορμόνης του θηλασμού, προλακτίνης, σε πολύ υψηλά επίπεδα. Προκαλείται είτε λόγω υπερδραστηριότητας της υπόφυσης, είτε λόγω της παρουσίας όγκου στον συγκεκριμένο αδένα.
• Αποτυχία στην ωορρηξία– Χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να οδηγήσουν σεμη εμφάνιση της ωορρηξίας, που αυτομάτως σταματά την ύπαρξη εμμηνορρυσιακού κύκλου.
• Ορισμένες ανωμαλίες του κόλπου –Σε περιπτώσεις που ο υμένας είναι σφραγισμένος εμποδίζει το αίμα της περιόδου να φύγει από τον κόλπο. Μερικά από τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης είναι πρησμένη κοιλιά, έντονος πόνος στην κοιλιακή χώρα και καθυστέρηση ή απουσία της περιόδου.

Διάγνωση της Αμηνόρροιας

Οι δοκιμές για τη διάγνωση της αμηνόρροιας περιλαμβάνουν:

• Τεστ εγκυμοσύνης
• Φυσική εξέταση
• Αξιολόγηση του γυναικολογικού ιστορικού και των αντισυλληπτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται από την ασθενή
• Ορμονικές δοκιμές για να εξεταστεί η λειτουργία του υποθαλάμου, της υπόφυσης και των ωοθηκών.
• Αξονική τομογραφία και υπέρηχος του αναπαραγωγικού συστήματος.

Θεραπεία για την Αμηνόρροια

Η θεραπεία για την αμηνόρροια ουσιαστικά εξαρτάται από την αιτία. Εάν η κατάσταση έχει προκληθεί από απώλεια βάρους ή υπερβολική άσκηση, θα πρέπει να ακολουθήσετε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, ώστε να αποκτήσετε ένα όσο το δυνατόν ιδανικότερο βάρος σύμφωνα με το ύψος, την ηλικία και γενικότερα τις ανάγκες σας. Γυναίκες που έχουν βάρος κάτω του φυσιολογικού, μπορεί να έχουν αμηνόρροια εξαιτίας έλλειψης επαρκούς σωματικού λίπους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να συνθέσουν ορισμένες ορμόνες όπως η λεπτίνη. Φαίνεται πως η λεπτίνη  αποτελεί αποτελεσματική θεραπεία για την υποθαλαμική αμηνόρροια.
Επίσης ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή κάποια θεραπεία με ορμόνες ανάλογα με το που εντοπίζεται το πρόβλημα.