Ατροφία κόλπου

Η ατροφία κόλπου, η αλλιώς ατροφική κολπίτιδα είναι μια κατάσταση στην οποία το τοίχωμα του κόλπου γίνεται λεπτό, ξηρό και χάνει την ελαστικότητα του. Η φλεγμονή αυτή παρουσιάζεται κυρίως σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Κύρια αίτια είναι η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων, που είναι έντονή στην φάση εκείνη. Μπορεί να αφορά όμως και γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας κατά την λοχεία και το θηλασμό. Η ατροφία κόλπου ταλαιπωρεί περίπου το 75% των γυναικών στην εμμηνόπαυση και είναι μία ιδιαίτερα δυσάρεστη κατάσταση. Επηρεάζει την λειτουργικότητα και μειώνει την ποιότητα ζωής τους. Οι διαθέσιμες θεραπείες ωστόσο είναι πολλές. Δεν χρειάζεται λοιπόν να  ζείτε με αυτήν.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Οι γυναίκες με ατροφία κόλπου ταλαιπωρούνται από ενοχλήσεις τόσο της γεννητικής οδού όσο και του ουροποιητικού συστήματος. Οι βασικότερες από αυτές:

• Κολπική ξηρότητα
• Αίσθημα καύσου και φαγούρα στον κόλπο και το αιδοίο
• Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις
• Πόνο ή σταγόνες αίματος (spotting) μετά την σεξουαλική επαφή
• Μειωμένη εφύγρανση του κόλπου κατά τη σεξουαλική επαφή
• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση

Η κολπική ατροφία συνοδεύεται από αλλαγή του ph το κόλπου, ευνοώντας τις μικροβιακές κολπίτιδες. Επιπλοκές εμφανίζονται και από το ουροποιητικό σύστημα όμως, με κυριότερες τις επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις και την ακράτεια ούρων.

Πως προκαλείται η ατροφία κόλπου;

Όπως αναφέραμε, η κολπική ατροφία και ξηρότητα προκαλούνται από πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων. Τα οιστρογόνα διατηρούν τον κολπικό βλεννογόνο υγιές ενυδατωμένο και ελαστικό. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Άλλες φορές οι ενοχλήσεις ξεκινούν χρόνια πριν (προεμμηνόπαυση). Άλλες πάλι εμφανίζονται αρκετά χρόνια μετά την έναρξη της. Δεν είναι απαραίτητο ότι κάθε γυναίκα σε εκείνη τη φάση της ζωής της θα έρθει αντιμέτωπη με το πρόβλημα αυτό.

Πτώση των οιστρογόνων παρατηρούμε επίσης κατά τον θηλασμό, την αφαίρεση των ωοθηκών, και κατά τη θεραπεία του καρκίνου (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ορμονοθεραπεία).

Παράγοντες που επιδεινώνουν το πρόβλημα είναι το κάπνισμα και η απουσία σεξουαλικής δραστηριότητας. Το κάπνισμα μειώνει την κυκλοφορία του αίματος και άρα τη θρέψη και οξυγόνωση όλων των ιστών συμπεριλαμβανομένου και του κολπικού. Εμποδίζει την δράση των ενδογενών οιστρογόνων στους ιστούς.  Η σεξουαλική δραστηριότητα από την άλλη διατηρεί υγιή τον ιστό του κόλπου, μιας και βελτιώνει την αιμάτωση της περιοχής.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η ατροφία του κόλπου είναι πάθηση που εύκολα διαγιγνώσκετε. Βασιζόμαστε στα συμπτώματα που δηλώνει η ίδια η γυναίκα και στο ιστορικό της π.χ ηλικία, γυναικολογικές επεμβάσεις κλπ. Συμπληρωματικά μπορεί να πραγματοποιήσουμε καλλιέργεια κολπικού υγρού και ούρων για να αποκλείσουμε την πιθανότητα λοίμωξης.

Πως αντιμετωπίζεται το πρόβλημα

Τα όπλα που έχουμε στη διάθεση μας για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των γυναικών με ατροφία κόλπου είναι τα εξής:

• Λιπαντικά και ενυδατικά του κόλπου

Λιπαντικά  με βάση το νερό μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά τη σεξουαλική επαφή για να μειώσουν τον πόνο και να διευκολύνουν τη διείσδυση. Τα προϊόντα ενυδάτωσης του κόλπου π.χ ενυδατική γέλη εφαρμόζονται ανά τακτά χρονικά διάστημα και παρέχουν ενυδάτωση για μεγαλύτερο διάστημα από τα απλά ενυδατικά

• Τοπική θεραπεία με οιστρογόνα

Δρουν τοπικά, ανακουφίζουν άμεσα από τα συμπτώματα και περιορίζουμε τη συνολική έκθεση του οργανισμού σε ορμόνες. Κυκλοφορούν σκευάσματα σε διάφορες μορφές όπως χάπι,  κολπικό υπόθετο και δαχτυλίδι οιστρογόνων.

• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης

Προτιμάται σε περιπτώσεις έντονης ξηρότητας κόλπου όπου συνυπάρχουν και άλλες εμμηνοπαυσιακές ενοχλήσει όπως η εφίδρωση και οι εξάψεις Η απορρόφηση του φαρμάκου είναι συστηματική με αποτέλεσμα να χορηγείται ως τελευταία λύση. Αποφεύγεται η λήψη από γυναίκες που είχαν καρκίνο μαστού και από εκείνες που είναι αυξημένου κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου. Αυτή η θεραπεία αυξάνει την πιθανότητα για γυναικολογικό καρκίνο.

• Η λύση του laser αναζωογόνησης κόλπου
  

Το laser αναζωογόνησης κόλπου είναι η πλέον σύγχρονη λύση στο πρόβλημα της ατροφίας του κόλπου. Ειδικά διαμορφωμένη δέσμη φωτός διαπερνά το τοίχωμα του κόλπου και διεγείρει του ινοβλάστες για παραγωγή κολλαγόνου.  Ο βλεννογόνος αναπλάθεται, η αγγείωση και ο μυϊκός τόνος βελτιώνονται.  Έτσι το κολπικό τοίχωμα απόκτα την χαμένη του ελαστικότητα. Πραγματοποιείται ανώδυνα και αναίμακτα στο χώρο το ιατρείου μόνο με τοπική αναισθησία. Απαιτούνται περίπου 3-4 συνεδρίες μια φορά το μήνα. Τα ευεργετικά αποτελέσματα είναι ήδη εμφανή από την πρώτη συνεδρία. Το laser αναζωογόνησης κόλπου αντιμετωπίζει παράλληλα και τυχών ακράτεια ούρων που συχνά συνοδεύει την ατροφία κόλπου. Μπορεί να συνδυαστεί με ενεργοποιημένα αιμοπετάλια (PRP) με θεαματικά αποτελέσματα.

Με όλα τα παραπάνω μην ξεχνάτε ότι η συχνή σεξουαλική δραστηριότητα, η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή  τοποθέτησης κολπικών σκευασμάτων που διαταράσσουν την ισορροπία του κόλπου βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση της κολπικής ατροφίας.