Εξωμήτριος κύηση

Εξωμήτριος κύηση  ή έκτοπη ονομάζεται η εγκυμοσύνη κατά την οποία το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται και αναπτύσσεται εκτός της ενδομήτριας κοιλότητας όπου είναι και η φυσιολογική του θέση. Πιο συχνά, στην εξωμήτρια κύηση το ωάριο εμφυτεύεται στις σάλπιγγες, ενώ άλλες θέσεις έκτοπης κύησης μπορεί να είναι οι ωοθήκες, ο τράχηλος της μήτρας ή η περιτοναική κοιλότητα.

Εκτός από την μήτρα, κανένα άλλο όργανο δεν έχει τον απαραίτητο χώρο και ιστό προκειμένου να αναπτυχθεί ένα έμβρυο και να ολοκληρωθεί μια εγκυμοσύνη, με αποτέλεσμα καμία έκτοπη κύηση να μην φτάνει μέχρι το τέλος. Αντίθετα, καθώς το έμβρυο μεγαλώνει, τελικά θα προκαλέσει ρήξη στο όργανο που το περιέχει π.χ τη σάλπιγγα, σοβαρή αιμορραγία στη μητέρα, απειλώντας άμεσα η ζωή της.

Πως εκδηλώνεται μια εξωμήτριος κύηση;

Μια Εξωμήτριος κύηση δύσκολα γίνεται αντιληπτή στην αρχή, γιατί τα σύμπτωμα που δημιουργεί είναι παρόμοια με εκείνα μιας φυσιολογικής εγκυμοσύνης στα αρχικά της στάδια. Αυτά περιλαμβάνουν την καθυστέρηση της περιόδου, ναυτία, εμετό, ευαισθησία στο στήθος, κούραση, συχνοουρία και τεστ κυήσεως θετικό

Τα συμπτώματα που υποδηλώνουν συγκεκριμένα έκτοπη κύηση γίνονται πιο έντονα και ανησυχητικά καθώς το ωάριο μεγαλώνει εκτός της μήτρας, συνήθως στη σάλπιγγα. Αρχικά είναι πιθανόν να εμφανιστεί πόνος χαμηλά στην κοιλία και μικρή κολπική αιμορραγία. Εφόσον το ωάριο συνεχίσει να αναπτύσσεται, θα προκαλέσει ρήξη της σαλπιγγας που το φιλοξενούσε και εσωτερική αιμορραγία. Τότε ο πόνος γίνεται πιο έντονος και οξύς, ενώ μπορεί να επεκτείνεται στην πλάτη ή και τον αυχένα. Η εντόπιση του πόνου εξαρτάται από τον ερεθισμό του περιτονέου από την συλλογή αίματος..

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν έκτοπη κύηση συνήθως προχωρημένη είναι:

• Δυσκολία στην ούρηση και την αφόδευση
• Ζαλάδα και τάση προς λιποθυμία λόγω της αιμορραγίας
• Χαμηλήαρτηριακήπίεση

Πως γίνεται μια έκτοπη κύηση;

Για να έχουμε μια εγκυμοσύνη, η ωοθήκη απελευθερώνει ένα ωάριο στη σάλπιγγα το οποίο παραμένει εκεί για περίπου 24 ώρες. Εφόσον σε αυτό ο διάστημα γονιμοποιηθεί, το γονιμοποιημένο πλέον ωάριο ταξιδεύει μέσω της σάλπιγγας προς την μήτρα. Φυσιολογικά προσκολλάται στην εσωτερική επένδυσή της, το ενδομήτριο. Η σαλπιγγική κύηση, ο πιο συχνός τύπος εξωμήτριου κύησης. Συμβαίνει όταν το γονιμοποιημένο ωάριο δεν προλάβει να ταξιδέψει διαμέσου της σάλπιγγας προς τη μήτρα. Συνήθως επειδή η σάλπιγγα είναι μερικώς ή πλήρως μπλοκαρισμένη. Ορμονικοί παράγοντες, δομικές και κινητικές ανωμαλίες των σαλπίγγων και του γενετικού συστήματος, καθώς και βλάβες στο σχήμα του ωαρίου ίσως παίζουν κάποιο ρόλο σε αυτό.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Κάθε γυναίκα έχει μια μικρή πιθανότητα να αναπτύξει εξωμήτριο κύηση. Ωστόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι γυναίκες που:

• Είναι άνω των 35 ετών
• Πάσχουν από χρόνια φλεγμονώδη νόσο της πυέλου
• Έχουν ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων όπως χλαμύδα και γονόρροια.
• Πάσχουν από ενδομητρίωση
• Έχουν ιστορικό έκτοπης κύησης
• Έχουν ιστορικό επέμβασης στην πύελο την κοιλιά ή ιστορικό πολλαπλών αποβολών.
• Έχουν προβλήματα γονιμότητας και λαμβάνουν αγωγή για αυτό
• Συλλαμβάνουν ενώ φέρουν ενδομήτριο σπιράλ για αποφυγή εγκυμοσύνης
• Καπνίζουν
• Έχουν δομικές ανωμαλίες των σαλπίγγων

Πυελικές φλεγμονές, ιστορικό επεμβάσεων στην κοιλιά και παθήσεις όπως η ενδομητρίωση μπορούν να δημιουργήσουν φλεγμονή και συμφύσεις στις σάλπιγγες, παρεμποδίζοντας τη διαδρομή του ωαρίου προς τη μήτρα και την σωστή εμφύτευση του.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της έκτοπης κύησης δεν γίνεται με την φυσική εξέταση. Ωστόσο ο γιατρός αρχικά θα την πραγματοποιήσει για να αποκλείσει άλλες πιθανές παθήσεις που θα αιτιολογούσαν τα συμπτώματα που ίσως έχετε. Επόμενο βήμα είναι ο διακολπικός υπέρηχος με τον οποίο μπορούμε να εντοπίσουμε αν υπάρχει εμβρυικός σάκος στη μήτρα. Μπορεί να ζητηθεί και εξέταση αίματος για να δούμε τα επίπεδα της βhCG και της προγεστερόνης, ορμονών που φυσιολογικά αυξάνουν στην εγκυμοσύνη. Αν οι ορμόνες αυτές πέφτουν σταδιακά ή παραμένουν στα ίδια επίπεδα χωρίς να αυξάνονται και ο υπέρηχος δεν δείχνει εμβρυικό σάκο, τότε η κύηση είναι εξωμήτρια.

Ο ρυθμός με τον οποίο ακολουθούνται τα παραπάνω βήματα εξαρτάται από την κατάσταση της γυναίκας όταν γίνεται η διάγνωση. Αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα και υπάρχει φόβος ρήξης της σάλπιγγας ίσως δεν υπάρχει χρόνος να γίνουν οι παραπάνω εξετάσεις και η γυναίκα οδηγείται στο χειρουργείο ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα η κατάσταση.

Πως αντιμετωπίζεται η εξωμήτριος κύηση;

Όπως αναφέραμε ήδη, το κύημα μιας έκτοπης κύησης δεν μπορεί να εξελιχθεί σε έμβρυο. Για να προστατέψουμε τη ζωή και τη μελλοντική γονιμότητα της γυναίκας, το έμβρυο θα πρέπει να αφαιρεθεί. Αυτό γίνεται με δύο μεθόδους, τη φαρμακευτική και τη χειρουργική. Η μέθοδος που επιλέγουμε εξαρτάται από το πόσος σταθερή είναι η γυναίκα, που εντοπίζεται η έκτοπη κύηση και πόσο προχωρημένη είναι.

• Φαρμακευτικά

Όταν η έκτοπη κύηση ανιχνεύεται νωρίς, και η γυναίκα δεν παρουσιάζει πόνο και αιμορραγία, μπορούμε να χορηγήσουμε ένα φάρμακο που ονομάζεται μεθοτρεξάτη. Η μεθοτρεξάτη σταματάει την ανάπτυξη του εμβρύου και έτσι αυτό υποστρέφει και απορροφάται από τον οργανισμό. Χορηγείται με τη μορφή ένεσης και για κάποιο διάσημα μετά, η επίτευξη νέας εγκυμοσύνης δεν είναι εφικτή.

• Λαπαροσκοπικά 

Όταν η εγκυμοσύνη έχει προχωρήσει, αλλά η γυναίκα είναι σταθερή, η κύηση αντιμετωπίζεται λαπαροσκοπικά. Λαπαροσκοπική αφαίρεση εξωμητρίου.Μέσω μικρών τομών που γίνονται στην κοιλία, αφαιρείται το έμβρυο και ο ιστός που το συνοδεύει, ενώ η σάλπιγγα είτε διορθώνεται είτε αφαιρείται, ανάλογα με τη βλάβη που έχει υποστεί.

• Ανοικτή επέμβαση

Γίνεται σπάνια όταν η γυναίκα προσέρχεται με μεγάλη εσωτερική αιμορραγία και αδιάγνωστη.

Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που ακολουθήθηκε, πάντα παρακολουθούμε τα επίπεδα της βhCG ορμόνης για να βεβαιωθούμε ότι επέστρεψαν στα φυσιολογικά.  Αν τα επίπεδα παραμένουν αυξημένα, είναι πιθανόν να μην έχει αφαιρεθεί όλος ο ιστός.

Μπορώ να προλάβω μια έκτοπη κύηση;

Δυστυχώς, η Εξωμήτριος κύηση δεν μπορεί να προληφθεί. Παρόλα αυτά, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο, υιοθετώντας πρακτικές ασφαλούς σεξ. Φοράτε πάντα προφυλακτικό όταν δεν επιδιώκετε να μείνετε έγκυος, ειδικά εφόσον δεν έχετε σταθερό σύντροφο, ώστε να αποφύγετε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που προκαλούν φλεγμονή στις σάλπιγγες. Επίσης, καλό είναι να μην παραλείπετε την ετήσια επίσκεψη στον γυναικολόγο και τον προληπτικό έλεγχο ώστε να αντιμετωπίζετε έγκαιρα και να διαχειρίζεστε σωστά παθήσεις που ευνοούν την πιθανότητα έκτοπης κύησης π.χ ενδομητρίωση. Η διακοπή του καπνίσματος επίσης βοηθάει.

Επόμενη εγκυμοσύνη

Πολλές γυναίκες που είχαν κάποια εξωμήτριο κύηση, βίωσαν φυσιολογικές εγκυμοσύνες στο μέλλον. Ορισμένες γυναίκες από την άλλη, δυσκολεύονται να μείνουν έγκυες. Η δυσκολία που μπορεί να έχει κάποια γυναίκα στο να ξανά μείνει έγκυος εξαρτάται από το αν αντιμετώπιζε ήδη κάποιο θέμα υπογονιμότητας. Καθώς και από τη βλάβη που μπορεί να δημιουργήθηκε λόγω της έκτοπης κύησης.  Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, για αυτό είναι πρέπει πάντα να συμβουλεύστε το γιατρό .