Δυσμηνόρροια είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τον πόνο στην περιόδο. Υπάρχει η πρωτοπαθής και δευτεροπαθής δυσμηνόρροια
Ο Πόνο στην περιόδο (εμμηνορρυσία) δημιουργείται από συσπάσεις της μήτρας, όμοιες με αυτές του τοκετού. Μικρές συσπάσεις διαπερνούν το τοίχωμα της μήτρας συνεχώς σε όλες τις γυναίκες χωρίς όμως να γίνονται αντιληπτές. Κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας αυτές οι συσπάσεις είναι δυνατότερες. Με την κάθε σύσπαση απομακρύνεται το αίμα και το ενδομήτριο που υπάρχει μέσα στη μήτρα και παροδικά στραγγαλίζονται τα αγγεία που διαπερνούν το τοίχωμα της. Ο στραγγαλισμός των αγγείων μειώνει τη ροή του αίματος και συνεπώς του οξυγόνου στη μήτρα. Με αυτόν τον τρόπο λιγοστεύει το αίμα όμως μειώνεται και το οξυγόνο με αποτέλεσμα οι ιστοί να ισχαιμούν (έλλειψη οξυγόνου). Η σύσπαση και η ισχαιμία δημιουργούν πόνο.
Όλη αυτή η διαδικασία είναι ρυθμιζόμενη από ουσίες (προσταγλανδίνες) οι οποίες δημιουργούν τις συσπάσεις και παράγουν πόνο. Όσο οι συσπάσεις είναι ισχυρότερες τόσο ο πόνος αυξάνει. Ο πόνος της περιόδου είναι μια παρενέργεια σε μια φυσική αντίδραση της μήτρας, για να καθαρίσει, να μειώσει το αίμα και να προετοιμαστεί για τον επόμενο κύκλο.
Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι πόνος της περιόδου που οφείλεται σε παθολογικά αίτια. Συνήθως δεν ξεκινά με την εμηνάρχη (πρώτη περίοδο) και έχει χαραχτηριστικά διαφορετικά από την πρωτοπαθή και την ροή του αίματος. Εμφανίζεται αργότερα ηλικιακά, έχει αυξανόμενη ένταση χρονικά και δεν είναι ανάλογη της ροής του αίματος.
Μπορεί να οφείλεται σε:
Ένα καλό ιατρικό ιστορικό μπορεί να διακρίνει αν η δυσμηνόρροια είναι πρωτοπαθής δυσμηνόρροια ή δευτεροπαθής. Σε περίπτωση δευτεροπαθούς θα πρέπει να γίνει έλεγχος για την αιτία που την προκαλεί
Ένα πλήρες ιστορικό θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Ηλικία εμμηναρχής (πρώτης περιόδου). Συχνότητα και διάρκεια της περιόδου, εκτιμώμενη έμμηνο ρύση, και η παρουσία ή η απουσία της περιόδου με τον πόνο.
Τα συνοδά συμπτώματα.Τη διάρκεια, τον τύπο και τη σοβαρότητα του πόνου, καθώς επίσης και τη σχέση του με τον εμμηνορροϊκό κύκλο
Εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον πόνο
Επιπτώσεις της δυσμηνόρροιας στην φυσική και κοινωνική δραστηριότητα Η εξέλιξη της σοβαρότητας των συμπτωμάτων.
Γυναικολογικό Μαιευτικό και σεξουαλικό ιστορικό
Ελαφρά παυσίπονα και αντισυλληπτικά, πάντα με συνταγή γιατρού, αφού ελεγθεί ότι δεν κρύβεται καμιά παθολογική κατάσταση πίσω από την δυσμηνόρροια, πολλές φορές θα είναι αρκετά να μειώσουν τον πόνο.
Αν οι απλές θεραπείες αποτύχουν να μειώσουν τον πόνο και ο γιατρός σας υποψιάζεται ενδομητρίωση ή άλλη παθολογία θα πρέπει να γίνει περαιτέρω έλεγχος. Ίσως χρειαστεί να γίνει, εκτός από τις απλές εξετάσεις αίματος και υπερήχου, πιο σύνθετες, όπως λαπαροσκόπηση για να αποκλείσουμε κάποια παθολογική κατάσταση. Με τη λαπαροσκόπηση, χρησιμοποιώντας μια λεπτή κάμερα ελέγχουμε άμεσα τα εσωτερικά γυναικολογικά όργανα.